Projekty generujące dochód

Beneficjent ma obowiązek ujawniania wszelkich dochodów, które powstaną w związku z realizacją projektu w ramach RPO WP 2014-2020. Dochody te można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

• dochody wygenerowane podczas realizacji projektu (do czasu jego ukończenia) – to dochody o charakterze jednostkowym, incydentalnym, niebędące wynikiem działalności operacyjnej projektu i z zasady niemożliwe do przewidzenia przez beneficjenta na etapie składania wniosku o dofinansowanie.

Podstawowe zasady dotyczące projektów generujących dochód podczas realizacji wynikają z art. 65 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 Jest to tzw. „rozporządzenie ogólne„.

Treść rozporządzenia ogólnego jest dostępna tutaj.

• dochody wygenerowane po ukończeniu realizacji projektu to dochody operacyjne projektu, czyli uzyskiwane w okresie eksploatacji inwestycji (fazie operacyjnej), pomniejszone o wszelkie koszty operacyjne i odtworzeniowe.

Podstawowe zasady dotyczące realizacji projektów generujących dochód po ukończeniu, w tym obliczania tego dochodu oraz obliczania poziomu dofinansowania dla takich projektów, określa art. 61

Natomiast przepisy uszczegółowiające zasady realizacji projektów generujących dochód po ukończeniu operacji znajdują się w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 480/2014 z 3 dnia marca 2014 r. z dnia 3 marca 2014 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz. Urz. UE L 138 z 13.05.2014 r., str. 5 ze zm.). Jest to tzw. „rozporządzenie delegowane”.

Treść rozporządzenia delegowanego jest dostępna tutaj.

Projekty generujące dochód podczas realizacji

Jeśli chodzi o projekty generujące dochód podczas ich realizacji, dochody uzyskiwane podczas ich realizacji pomniejszają wydatki kwalifikowalne projektu. Istotne jest więc monitorowanie przez beneficjenta kwestii dochodów w projekcie i wykazywanie ich we wnioskach o płatność, a najpóźniej we wniosku o płatność końcową. Przykładem takich dochodów są odsetki bankowe.

Zasady dotyczące projektów generujących dochód w trakcie realizacji mają zastosowanie tak do projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, jak i z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Jednakże, istnieje szereg przypadków, w których nie będą miały zastosowania zasady dotyczące projektów generujących dochód w trakcie realizacji. Tak jest np. w przypadku instrumentów finansowych; gdy udzielane beneficjentowi wsparcie stanowi pomoc publiczną; dla projektów,  których całkowite koszty kwalifikowalne nie przekraczają wyrażonej w PLN równowartości 100 000 EUR, czy też projektów generujących dochód po ukończeniu (w tym ostatnim przypadku mają bowiem zastosowanie zasady dotyczące takich projektów, opisane poniżej). Podstawą prawną dla tego wyłączenia jest art. 65 ust. 8 rozporządzenia ogólnego.

Pełną listę wyjątków, jak również wszystkie zasady dotyczące rozliczania dochodu generowanego w projekcie w trakcie jego realizacji można znaleźć zwłaszcza w następujących dokumentach:

• Wytyczne Ministra Inwestycji i Rozwoju w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020, podrozdział 6.9. Dochód wygenerowany podczas realizacji projektu (do czasu jego ukończenia). Dokument ten jest dostępny tutaj;
• Zasady wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, rozdział 3.3. Dochód w projekcie. Dokument ten jest dostępny tutaj.

Projekty generujące dochód po ukończeniu realizacji

Projekt generujący dochód po ukończeniu realizacji jest to projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, który:

• ma całkowity koszt kwalifikowalny przekraczający 1 mln EUR i
• obejmuje inwestycje w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom bezpośrednio ponoszonym przez korzystających lub
• pociąga za sobą sprzedaż gruntów lub budynków lub dzierżawę gruntów, lub najem budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenia,

dla którego wartość bieżąca przychodów przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych w danym okresie referencyjnym. Należy przy tym zaznaczyć, że za dochód uznaje się także oszczędności kosztów operacyjnych osiągnięte przez projekt (z wyjątkiem oszczędności kosztów wynikających z wdrożenia środków w zakresie efektywności energetycznej), chyba że są skompensowane równoważnym zmniejszeniem dotacji na działalność. W związku z tym, dla projektów generujących dochód oszczędność kosztów operacyjnych powinna zostać uwzględniona w analizie luki w finansowaniu, chyba że nastąpi równoważne zmniejszenie środków dotychczas otrzymywanych od podmiotów publicznych, np. dotacji na działalność operacyjną, wówczas oszczędność kosztów może zostać pominięta. Przy obliczaniu luki w finansowaniu można pominąć tylko oszczędności kosztów operacyjnych do wysokości kwoty obniżenia dotacji.

Określając okresy referencyjne, jako punkt odniesienia przyjmuje się zalecane przez Komisję Europejską referencyjne okresy odniesienia dla poszczególnych sektorów, wskazane w rozporządzeniu delegowanym.

Przykładem dochodu operacyjnego mogą być m.in. dochody z tytułu:

• sprzedaży biletów;
• sprzedaży usług;
• sprzedaży lub dzierżawy gruntu lub budynków;
• wynajmu pomieszczeń lub powierzchni reklamowej w budynku będącym przedmiotem projektu itd.

Kwalifikowalne koszty projektu generującego dochód po ukończeniu realizacji są z góry pomniejszane z uwzględnieniem potencjału generowania dochodów przez projekt w określonym okresie referencyjnym (obejmującym zarówno realizację projektu, jak i okres po jego ukończeniu). Istnieją dwie metody, które są stosowane w celu określenia właściwego maksymalnego poziomu dofinansowania dla projektu generującego dochód po ukończeniu realizacji (stosowane w celu określenia z góry dochodów generowanych przez projekt):

• metoda luki w finansowaniu,
• metoda zryczałtowanych procentowych stawek dochodów.

Odpowiednia do zastosowania metoda ustalania poziomu wsparcia ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dla projektów generujących dochody została wskazana w Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowych RPO WP, w opisie odpowiednich Działań lub Poddziałań.

Istnieją także pewne kategorie projektów, które nie są zaliczane do projektów generujący dochód po ukończeniu, pomimo spełnienia warunków wskazanych powyżej. Dotyczy to m.in. przypadków pomocy zwrotnej udzielonej z zastrzeżeniem obowiązku spłaty w całości, wsparcia udzielanego instrumentom finansowym lub przez instrumenty finansowe, projektów, dla których wsparcie jest udzielane jako pomoc publiczna (w tym pomoc de minimis).

Pełna lista wyjątków, jak również wszystkie zasady obliczania dochodu w projekcie oraz maksymalnego poziomu dofinansowania projektów generujących dochód po ukończeniu realizacji można znaleźć zwłaszcza w następujących dokumentach:

• Wytyczne Ministra Inwestycji i Rozwoju w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020. Są one dostępne tutaj;
• Zasady wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, rozdział 3.3. Dochód w projekcie (w tym zwłaszcza podrozdział 3.3.1. Projekty generujące dochód operacyjny; został tam opisany m.in. sposób obliczania luki w finansowaniu). Dokument ten jest dostępny tutaj.

Dla każdego projektu inwestycyjnego wnioskodawca, ubiegający się o wsparcie z funduszy unijnych, zobowiązany jest przygotować i przedstawić wraz z wnioskiem o dofinansowanie studium wykonalności, umożliwiające przeprowadzenie analizy i oceny projektu przez IZ RPO WP/IP oraz dokonanie identyfikacji, czy projekt jest projektem generującym dochód w myśl art. 61 rozporządzenia ogólnego, jak również określenie wysokości dofinansowania z EFRR.  W tym celu w studium wykonalności – obowiązkowym załączniku do wniosku o dofinansowanie projektu w ramach EFRR w OP 4, 7, 9-11 RPO WP 2014-2020 – powinna znaleźć się stosowna analiza.

Przydatne w przygotowaniu studiów wykonalności projektów inwestycyjnych, w tym w przeprowadzeniu analizy finansowej oraz kalkulacji luki w finansowaniu, są dokumenty zamieszczone na Portalu Funduszy Europejskich.