Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ)

Podstawy prawne, Wytyczne, Poradniki

Procedura ocen oddziaływania na środowisko (ooś) jest regulowana na poziomie Unii Europejskiej oraz krajowym odpowiednimi aktami prawnym. Ponadto istnieje szereg poradników, wytycznych, które dotyczą zagadnień związanych z procedurą ooś.

1. Na poziomie europejskim najważniejszymi aktami prawnymi regulującymi zagadnienia ocen oddziaływania na środowisko są:

2. Na poziomie krajowym, obowiązującymi aktami prawnymi w zakresie ocen oddziaływania na środowisko są przede wszystkim:

3. W odniesieniu do postępowań ooś istnieje również wiele poradników:

Ocena oddziaływania na środowisko w RPO WP 2014 – 2020

Do dokumentowania postępowań dotyczących oceny oddziaływania na środowisko na potrzeby projektów składanych do dofinansowania w ramach RPO WP 2014-2020 mają zastosowanie przede wszystkim:

Załącznik nr 2 do Zasad Wdrażania RPO WP 2014 – 2020 (ZW RPO WP) Instrukcja przygotowania załączników do wniosku EFRR.
Załącznik nr 14 do Zasad Wdrażania RPO WP 2014-2020 (ZW RPO WP) Warunki wezwania projektu współfinansowanego z EFRR w trybie pozakonkursowym w ramach mechanizmu ZIT RPO WP 2014-2020

w których szczegółówo opisano zakres wymaganej dokumentacji ooś przedkładanej dla projektu.

Poszczególne wersje Zasad wdrażania RPO WP 2014-2020 dostępne są TUTAJ

Ponadto, informacje o koniecznych do przedstawienia dokumentach dowodzących przeanalizowania wpływu projektu na środowisko są zamieszczane każdorazowo:

Dla projektów składanych w trybie konkursowym – w regulaminie konkursu;
Dla projektów składanych w trybie pozakonkursowym – w wezwaniu do złożenia wniosku o dofinansowanie projektu.

Informacja o zakresie przeprowadzonej procedury ooś – wzór formularza

Przykłady wypełniania załącznika 2.1.

Zaświadczenie organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000 (dla przedsięwzięć o charakterze infrastrukturalnym w całości lub części)

Zagadnienia zmian klimatu

Jednym z kluczowych obszarów dla UE z zakresu ochrony środowiska jest polityka klimatyczna. W celu przybliżenia tego zagadnienia opracowano szereg dokumentów na poziomie europejskim i krajowym dotyczących zmian klimatu. Komisja Europejska opublikowała 1 kwietnia 2009 r. Białą Księgę: Adaptacja do zmian klimatu: Europejskie ramy działania (COM(2009)147), której wynikiem jest ogłoszona drukiem w kwietniu 2013 r. Strategia adaptacji do zmian klimatu. Natomiast najważniejszym krajowym dokumentem strategicznym w tym zakresie jest przyjęty dnia 29 października 2013 r. przez Radę Ministrów, Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA 2020).

Przydatne informacje można znaleźć na stronie: www.klimada.mos.gov.pl

Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

Biała Księga Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania

Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, Ministerstwo Środowiska, 2013

Poradnik adaptacji dla miast – wytyczne do przygotowania Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu, Ministerstwo Środowiska, 2015;

Poradnik przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe, Ministerstwo Środowiska, Październik 2015

Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do zmian klimatu w ocenie oddziaływania na środowisko, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

Zgodność projektu z Ramową Dyrektywą Wodną (RDW)

Wnioskodawca ma obowiązek udowodnienia, że składany przez niego projekt został przeanalizowany pod kątem ewentualnego wystąpienia negatywnego oddziaływania na stan / potencjał i cele środowiskowe jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (JCWP, JCWPd), a jego realizacja jest możliwa przy uwzględnieniu przepisów krajowych regulujących zagadnienia gospodarki wodnej oraz wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW).

W przypadku projektów o charakterze infrastrukturalnym dokonanie analizy powinno być uwidocznione w treści uzyskanej dla projektu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DSU), dokumentacji ponownej OOŚ i / lub oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, o ile projekt wymagał przeprowadzenia którejkolwiek z wymienionych procedur. Formalny obowiązek uwzględniania w postępowaniach OOŚ wpływu planowanych przedsięwzięć na stan / potencjał JCW i osiągnięcie przez nie celów środowiskowych istnieje dopiero od 18 marca 2011 r., tj. od momentu wejścia w życie art. 81 ust. 3 ustawy OOŚ dającego organowi ochrony środowiska podstawę do odmowy wydania DŚU z uwagi na znaczące negatywne oddziaływanie przedsięwzięcia na zasoby wodne przy jednoczesnym braku możliwości zastosowania przesłanek derogacyjnych z art. 4 ust. 7 RDW. Postępowania w sprawie wydania DŚU lub w sprawie wydania innego rodzaju zgody administracyjnej wszczęte w dniu / po 18.03.2011 r. powinny zatem uwzględniać informacje o wpływie zamierzenia na stan wód i obszarów od nich zależnych.

Dla projektów składanych do dofinansowania, dla których uzyskana DSU, przeprowadzona ponowna OOŚ i / lub ocena oddziaływania na obszar Natura 2000 nie odnosiła się do kwestii wpływu zamierzenia na konkretne JCW bądź dla projektów nie wymagających przeprowadzenia takich procedur, wnioskodawca jest zobowiązany do wykazania w inny sposób, że analiza taka została przeprowadzona (obowiązkowo w sekcji A.5. formularza załącznika 2.1., fakultatywnie również przez inne dokumenty, np. operat wodnoprawny i pozwolenie wodnoprawne, zgłoszenia / decyzje uzyskane na podstawie art. 118 ustawy o ochronie przyrody, opracowania eksperckie i stanowiska organów właściwych ds. gospodarki wodnej).

Dla projektów o charakterze nieinfrastrukturalnym wymogiem minimalnym jest przedstawienie stosownego opisu dotyczącego możliwego wpływu zamierzenia na stan / potencjał i cele środowiskowe JCW w sekcji A.5. formularza załącznika 2.1., a fakultatywnie również przez inne dokumenty, np. operat wodnoprawny i pozwolenie wodnoprawne, zgłoszenia / decyzje uzyskane na podstawie art. 118 ustawy o ochronie przyrody, opracowania eksperckie i stanowiska organów właściwych ds. gospodarki wodnej).

Przydatne informacje dotyczące gospodarki wodnej można znaleźć na stronach:

Tekst podstawowych aktów prawnych regulujących gospodarowanie wodami:

Ochrona przyrody

Realizując projekt należy przeanalizować czy prace przewidziane do realizacji w ramach tego projektu nie wymagają uzyskania zezwolenia na odstępstwa od zakazów ustalonych w stosunku do gatunków chronionych. Podstawą uzyskania takiego zezwolenia jest art. 56 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r., poz. 142, z późn. zm.). Stosowne zezwolenie wydaje, w zależności od rodzaju odstępstwa i statusu ochrony danego gatunku, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub właściwy terytorialnie regionalny dyrektor ochrony środowiska. Zgodnie z art. 56 ust. 4 ww. ustawy zezwolenie takie może zostać wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie jest to szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów oraz gdy zachodzi jedna z przesłanek wymienionych w art. 56 ust. 4 pkt 1-7, z zastrzeżeniem ust. 4a, 4b, 4c, 4d i 5.

Formularze wniosków o wydanie zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na odstępstwo od zakazów w stosunku do gatunków chronionych

Formularze wniosków o wydanie zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku na odstępstwo od zakazów w stosunku do gatunków chronionych

W przypadku prowadzenia robót z zakresu gospodarki wodnej, określonych w art. 118 ust.1 ustawy o ochronie przyrody i w obrębach ochronnych wyznaczonych na podstawie ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym a także w obrębie cieków naturalnych, należy dokonać regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska zgłoszenia prowadzenia działań.

Zgodnie z art. 118 ust. 5 ww. ustawy zgłoszenia takiego należy dokonać przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. Jeżeli uzyskanie powyższych decyzji nie jest wymagane do zrealizowania inwestycji, wówczas zgłoszenie prac musi być wykonane przed rozpoczęciem działań.

Wymagania formalne dotyczące zgłoszenia