Rewitalizacja a ekonomia społeczna
Ekonomia społeczna w rewitalizacji – Dobrze rozumiana rewitalizacja, służąca budowie spójnej społeczności to rewitalizacja wykonywana z udziałem mieszkańców. Ekonomia społeczna jest natomiast aktywnością oddolną, dopasowaną do potrzeb i możliwości środowisk lokalnych.
Ekonomia społeczna, zgodnie z zapisami Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej na lata 2014–2023 jest rozumiana jako sfera aktywności obywatelskiej i społecznej która poprzez swoją działalność służy: integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną, tworzeniu miejsc pracy, realizacji usług społecznych oraz rozwojowi lokalnemu. Przedsiębiorstwo społeczne to podmiot ekonomii społecznej prowadzący działalność gospodarczą, oświatową lub kulturalną, w którym zatrudnione są osoby z grup dewaloryzowanych. Podmioty ekonomii społecznej, w tym przedsiębiorstwa społeczne, nie prywatyzują zysku lub nadwyżki bilansowej.
Korzyści włączenia przedsiębiorczości społecznej do rewitalizacji
Włączenie przedsiębiorczości społecznej do rewitalizacji może być instrumentem pobudzającym aktywność lokalnych grup. Przedsiębiorczość społeczna ze względu na swoją specyfikę czyli łączenie celów biznesowych ze społecznymi ma w sobie potencjał mobilizacyjny a udział podmiotów ekonomii społecznej w rewitalizacji wzmacnia jej partycypacyjny charakter.
Przedsiębiorstwa społeczne, są przygotowane do realizacji działań ukierunkowanych na przełamywanie izolacji społecznej, co stanowi również jeden z priorytetów rewitalizacji.
Włączenie ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej w działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnych pobudzają gospodarczo obszar i przyczyniają się do sprowadzenia innych podmiotów gospodarczych.
Przedsiębiorstwa społeczne nie są tylko interesariuszami rewitalizacji, tworzą miejsca pracy dla osób wykluczonych i ograniczają niekorzystne zjawiska społeczne. Mogą wykonywać wiele usług o charakterze ogólnym, oczekiwanych w środowisku lokalnym i przyczyniających się do poprawy jakości życia mieszkańców rewitalizowanego obszaru, m.in:
- organizują opiekę nad dziećmi do lat 3 i starszymi,
- prowadzą świetlice i punkty przedszkolne,
- organizują i prowadzą usługi opiekuńcze dla seniorów i osób schorowanych,
- opiekują się samotnymi matkami i ich dziećmi, ofiarami przemocy i innych przestępstw,
- kultywują i upowszechniają lokalną historię, zawody, tradycje i kulturę,
- tworzą produkty turystyczne i produkty lokalne,
- prowadzą restauracje i punkty gastronomiczne,
- prowadzą hurtownie, sklepy i systemy dystrybucji zdrowej żywności,
- odnawiają i zagospodarowują dla lokalnej społeczności zabytkowe budynki, tereny poprzemysłowe,
- prowadzą hotele, pensjonaty, hostele,
- wytwarzają unikatowe przedmioty znajdujące nabywców na całym świecie,
- organizują i prowadzą usługi zdrowotne,
- obsługują ruch turystyczny, prowadzą punkty informacji turystycznej,
- prowadzą punkty usług naprawczych, świadczą usługi szewskie, krawieckie,
- świadczą usługi remontowo-budowlane,
- zajmują się obsługą gminnych targowisk, parkingów,
- dbają o czystość przestrzeni publicznej,
- zagospodarowują i prowadzą recycling odpadów,
- serwisują i konserwują instalacje solarne.
Dobre praktyki
- Tczewscy Kurierzy Rowerowi stali się lokalnym operatorem pocztowym, dostarczającym miejskie przesyłki kurierskie w Tczewie i jego okolicach. W Tczewie brakowało lokalnego operatora pocztowego oraz była potrzeba stworzenia miejsc pracy dla młodych ludzi uwzględniająca specyficzne potrzeby pracowników. Nadwyżki zysku przedsiębiorstwo inwestuje w tworzenie nowych rozwiązań użytecznych społecznie. Włączają się oni w politykę miejską związaną z ruchem rowerowym, będąc partnerem tej kampanii i działań społecznych w mieście. Tczewscy Kurierzy Rowerowi stali się lokalnym operatorem pocztowym widniejącym w rejestrze Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Oferują przesyłki pocztowe na terenie Tczewa i w promieniu 10 km od jego granic administracyjnych. W ich ofercie znajdują się również usługi kurierskie skierowane do klientów instytucjonalnych oraz indywidualnych. Przewożą dokumenty, umowy, przesyłki, paczki, projekty budowlane, tłumaczenia, księgi i dokumenty rachunkowe, materiały promocyjne, ulotki, wizytówki i plakaty, laptopy i karty pamięci a także: kwiaty, prezenty i upominki, zakupy, itp.
- Spółdzielnia Socjalna „DOBRE MIEJSCE” założona została przez Parafię Św. Mikołaja w Gdyni oraz Stowarzyszenie Świętego Mikołaja Biskupa w Gdyni w celu aktywizacji zawodowej i reintegracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w szczególności podopiecznych Stowarzyszenia. Podstawowym celem działalności Spółdzielni jest przywracanie podopiecznym nadziei, poczucia godności, pragnienia dobra, miłości i rozwoju. Środkiem do realizacji tego celu jest zaś zapewnienie stabilnego zatrudnienia w przyjaznych warunkach, które wzmocni poczucie własnej wartości i otworzy perspektywy dalszego rozwoju. W ramach działalności Spółdzielni otwarty został foodtruck (barobus), w którym serwowane są frytki ze świeżych ziemniaków, zapiekanki, zupy, donaty z polewami, kawa, herbata i czekolada. Zatrudnienie w food trucku znalazło kilkoro podopiecznych Stowarzyszenia. Inauguracja działalności food trucka miała miejsce 6 grudnia 2019 r. i od tej pory działalność ta systematycznie się rozwija. Na co dzień barobus ustawiony jest przy ul. Św. Mikołaja 4 w Gdyni Chyloni.
Wiecej informacji na profilu Spółdzielni
- Fundacja Indygo wspólnie z mieszkańcami realizuje przedsięwzięcia dotyczące poprawy estetyki oraz funkcjonalności podwórek znajdujących się na terenach rewitalizowanych Miasta Słupska. Fundacja organizuje sąsiedzkie spotkania, które w luźnej atmosferze zamykają prace związane z podwórkiem i jednocześnie tworzą przygotowaną przestrzeń do korzystania z niej. Fundacja prowadzi rodzinne warsztaty tworzenia i dekorowania donic, które staja w ogródkach . W ramach zakończenia prac organizowane są Ogrodnicze Spotkania Podwórka Akcji podczas których, wraz z mieszkańcami okolicy sadzone są wybrane w czasie projektowania roślin.
Więcej informacji na stronie fundacji
- Utworzona w 2012 roku Fundacja Innowacji Społecznej realizuje cele w obszarze przedsiębiorczości społecznej. Fundacja została powołana do wdrażania programów aktywizacji społeczno-zawodowej w tworzonych przez nią przedsiębiorstwach społecznych, w których osiągany zysk jest reinwestowany we wspieranie młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej. Tworzone i prowadzone przez FIS przedsiębiorstwa społeczne są pomostem wprowadzającym młodzież na rynek pracy. FIS prowadzi min. przedsiębiorstwo społeczne kawiarnię „Kuźnia” na gdańskiej Oruni. W kawiarni serwowana jest aromatyczna kawa, domowe ciasta, desery itp. Obsługiwane są imprezy okolicznościowe, wspierani są artyści w organizacji wystaw we wnętrzu klimatycznej Kuźni. Kawiarnia kształci przyszłych kelnerów i baristów.
Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej
Wsparciem potencjalnych, nowych i istniejących Podmiotów Ekonomii Społecznej zajmują się Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej OWES. Do głównych zadań Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej należą:
- świadczenie usług informacyjnych w zakresie ES,
- promocja ekonomii społecznej i zatrudnienia w tym sektorze,
- animacja nowych PES i Grup Inicjatywnych,
- dotacje na założenie nowych podmiotów,
- świadczenie usług doradczych (indywidualnych i grupowych), są to m.in. punkty lub centra doradztwa, czy też doradztwo w zakresie pozyskiwania przez PES zewnętrznych źródeł finansowania, np.: w postaci pożyczek,
- świadczenie usług szkoleniowych, umożliwiających uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia lub prowadzenia działalności w sektorze ES,
- świadczenie usług wspierających rozwój partnerstwa lokalnego na rzecz ekonomii społecznej (m.in.: poprzez budowę sieci współpracy lokalnych podmiotów w celu wspierania rozwoju PES),
- usługi prawne, marketingowe oraz księgowe.
W województwie pomorskim Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej swoim działaniem obejmują cztery subregiony: południowy, nadwiślański, słupski oraz metropolitarny.
- Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej „Dobra Robota” swoim działaniem obejmuje subregion metropolitalny w skład którego wchodzą powiaty: gdański, kartuski, pucki, tczewski, wejherowski, Gdańsk, Gdynia, Sopot, nowodworski. Metropolitalny ośrodek prowadzony jest przez Partnerstwo sześciu podmiotów – liderem projektu jest Stowarzyszenie „Obszar Metropolitalny Gdańsk- Gdynia-Sopot”.
- Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej prowadzony przez Centrum Inicjatyw Obywatelskich w Słupsku swoim działaniem obejmuje subregion słupski w skład którego wchodzą powiaty: bytowski, lęborski, słupski i miasto Słupsk.
- Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej prowadzony przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno swoim działaniem obejmuje subregion południowy w skład którego wchodzą powiaty: chojnicki, człuchowski, kościerski.
- Nadwiślański Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Dzierzgoniu Prowadzony jest przez Regionalne Towarzystwo Inwestycyjne w Dzierzgoniu działające w partnerstwie ze Stowarzyszeniem na rzecz Oparcia Społecznego i Rozwoju PERSPEKTYWA oraz Stowarzyszeniem Wspierania Przedsiębiorczości w Malborku. Swoim zasięgiem obejmuje subregion nadwiślański, w skład którego wchodzą powiaty: kwidzyński, malborski, starogardzki i sztumski.