Podsumowanie warsztatów dotyczących zastosowania systemów informacji geograficznej w procesach rewitalizacji pomorskich gmin
Zastosowanie systemów informacji geograficznej w prowadzeniu analiz służących identyfikacji obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji było przedmiotem warsztatów, które zostały zorganizowane przez Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego dla przedstawicieli samorządów lokalnych z województwa pomorskiego. Warsztaty odbyły się 29 i 30 czerwca 2022 r. na Politechnice Gdańskiej, zaś udział w nich wzięli pracownicy samorządowi z kilkunastu pomorskich miast.
Wejście w życie ustawy z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji wprowadziło generalne ramy prawne określające zasady oraz tryb przygotowania, prowadzenia i oceny procesu rewitalizacji. Ustawa wprowadziła okres przejściowy, który dopuścił prowadzenie procesu rewitalizacji bez konieczności stosowania jej przepisów do dnia 31 grudnia 2023 roku. W takich gminach programy rewitalizacji są obecnie wdrażane na podstawie ustawy o samorządzie gminnym.
Zgodnie z przepisami ustawy o rewitalizacji inicjowanie działań związanych z prowadzeniem tego procesu wiąże się z wyznaczeniem przez radę gminy obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. To w tym celu organ wykonawczy gminy zobowiązany jest do opracowania diagnoz opierających się na wykorzystaniu obiektywnych i weryfikowalnych mierników i metod badawczych, które będą dostosowane do lokalnych uwarunkowań gminy. Mierniki te powinny odnosić się do katalogu negatywnych zjawisk społecznych oraz co najmniej jednego spośród negatywnych zjawisk o charakterze gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym, które wskazane zostały w ustawie o rewitalizacji.
Wyznaczenie obszaru zdegradowanego odbywa się w wyniku tak zwanej delimitacji obszaru zdegradowanego. To szczegółowa analiza obszaru gminy, której celem jest zbadanie rozmieszczenia negatywnych zjawisk. Narzędzia służące do prowadzenia tego typu analiz opierają się na systemach informacji geograficznej oraz wykorzystaniu danych przestrzennych. Należą do nich przede wszystkim punkty adresowe oraz dane z rejestru mieszkańców, które stanowią punkt wyjścia do oceny zjawisk społecznych i gospodarczych. Zagadnienia te przedstawiano na konkretnych przykładach w ramach autorskiego zestawu zadań opracowanych przez Macieja Radzikowskiego i Bartosza Pępka, specjalistów z Zespołu GIS w Pomorskim Biurze Planowania Regionalnego, którzy poprowadzili czerwcowe warsztaty. .
Zdjęcia z przeprowadzonych warsztatów/ fot. Konrad Młynarczyk PBPR
Warsztaty zostały zorganizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020, którego celem jest wzmacnianie zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych. Punktem wyjścia do organizacji warsztatów było webinarium dotyczące możliwości zastosowania systemów informacji geograficznej w procesach rewitalizacji gmin, które zostało zorganizowane przez Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego na początku stycznia tego roku.
Zdjęcia z przeprowadzonych warsztatów/ fot. Konrad Młynarczyk PBPR
Jednym z elementów projektu zrealizowanych przez Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego było również stworzenie bazy danych przestrzennych, która dotyczy procesu rewitalizacji na terenie gmin województwa pomorskiego. Prezentuje ona informacje o gminach prowadzących procesy rewitalizacji oraz wdrażanych programach, jak również granicach obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji, specjalnych strefach rewitalizacji oraz miejscowych planach rewitalizacji i podlega aktualizacjom na podstawie danych przekazywanych przez samorządy lokalne oraz aktów prawnych publikowanych w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. Baza danych dostępna jest TUTAJ.
Tekst opracował: Konrad Młynarczyk, Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego